Open State - open data voor transparantie | Partij Helder(c) Open State Foundation

Bestuur – democratie, lobbyen, journalistiek

in

Bestuur – democratie, lobbyen, journelastiek

Het samenspel van regering, parlement en rechterlijke macht functioneert onvoldoende. De verschillende onderdelen functioneren onvoldoende zelfstandig en gescheiden. Daarnaast laat de kwaliteit van de wetgeving te wensen over, ook in relatie tot de Grondwet. De Eerste Kamer is een soort Tweede Tweede Kamer geworden en zal in ieder geval het Terugzendrecht moeten krijgen, maar dat is niet genoeg om haar zich te laten beperken tot haar oorspronkelijke rol van toetsing. 

Vervolgens is er de ondemocratische inmenging van lobbypartijen, als bijv. VNO-NCW e.a. commerciële partijen, teveel een vanzelfsprekend maar verborgen onderdeel van het democratisch proces geworden. Regelmatig wordt daarbij informatie achtergehouden, worden organisaties als het RIVM onder druk gezet, worden adviezen van de Raad van State genegeerd en wordt zelfs de wet overtreden (ook weer bij het RIVM)!

En tenslotte zijn veel journalisten zo verweven met regering en parlement dat zij onvoldoende kritisch zijn geworden. 

Wij willen terug naar een zo zuiver mogelijke ‘werkverdeling’, die het democratisch evenwicht herstelt tussen wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht (trias politica). Gezien het juridsiche gerommel van de regering, maar ook het feit dat de coalitie in de Tweede Kamer bereid is wetten naar de Tweede Kamer te sturen die tegen de Grondwet ingaan, zoals bij Corona-wetgeving, zal er een Constitutioneel Hof moeten komen dat concept-wetten aan de Grondwet toetst. 

We zijn tegen landelijke referenda, want deze geen lapmiddel voor een onvoldoende werkende democratie. Op gemeenteniveau willen wij het juist invoeren, naast landelijke preferenda (meer keuzes).

Daarnaast zullen platforms als Open State Foundation veel beter moeten worden bediend, voor zoveel mogelijk onafhankelijke digitale transparantie. Daarmee kunnen burgers burgers op hun beurt overheid en andere spelers in het publieke sector controleren, die met onze stem en ons belastinggeld werken.  

Het trio vindt elkaar iets te aardig

De trias politica, rolverdeling tussen regering, parlement en rechterlijke macht werkt onvoldoende. De democratische principes moeten kennelijk herbevestigd worden. Veel partijen, w.o. zelfs D66 dat zelf de referenda afschafte, zijn afgestompt of bedrijven ook ‘realpolitik’.  De zelfstandigheid van de Tweede Kamer is een belangrijk onderwerp door hun verwevenheid met lobbypartijen maar ook de te nauwe samenwerking met de regering. Achter gesloten deuren wordt er teveel samengewerkt.

Buiten de corona-periode werd er daarnaast (en dat zal binnenkort wel weer beginnen) wekelijks overlegd tussen Rutte en de fractievoorzitters,. Ministers kregen (soms te laat en soms via de media) te horen wat er over hun beleidsterrein was besloten. De Tweede Kamer wordt daarmee in feite ook buitenspel gezet, terwijl er nota bene al een uitonderhandeld en dichtgetimmerd regeringsakkoord is. Al deze strapazzen achter de schermen moeten bekend worden en door het Parlement gecontroleerd kunnen worden.

Deze driehoek werkt alleen door een gezonde afstand en daarmee spanning. De controlerende taak van onze parlementsleden kunnen we kennelijk onvoldoende aan hen overlaten. De coalitiepartners werken eensgezind aan het uitvoeren van het regeerakkoord. En de andere partijen stellen (zelfs bij een minderheidskabinet!) hun stem voor een habbekrats beschikbaar aan de coalitie om tussentijds toch nog wat invloed te hebben en mogelijk ook om in ruil daarvoor een kans te krijgen te regeren in een volgend kabinet.

Wij willen terug naar een zo zuiver mogelijke ‘werkverdeling’, die het democratisch evenwicht herstelt tussen wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht (Wikipedia: trias politica).

Regering overtreedt wetten

Niet alleen achter gesloten deuren wordt er gesjoemeld met de democratie. Leden van de regering, maar ook ambtenaren op landelijk en gemeentelijk niveau overtreden regels en wetten. Soms gebeurt dit met de beste bedoelingen, bijv. om een zorginstellingen te helpen doorstarten. Andere keren gebeurt dit om de eigen doelen te bereiken, dan wel door te drukken. En dan kan het zomaar gebeuren dat een Zelfstandig Bestuurs Orgaan wordt overruled door een minister om tegen de wet in te handelen. De Bonnetjes-affaire was ook een ontluisterend voorbeeld van hoe het werkt, zelfs bij Justitie! Maar we hebben ook de WODC affaire gehad bij Justitie en recent is duidelijk geworden dat het RIVM ook onder druk wordt gezet om met wenselijke uitkomsten en adviezen te komen (Schiphol, Corona), dit terwijl de onafhankelijkheid van het RIVM in de wet is vastgelegd. Ook hier schiet het Parlement te kort in haar democratische taak.

Lobby en achterkamertjes; verplicht lobbyparagraaf

Ook de jarenlange samenspraak tussen premier en VNO-NCW, die bespraken hoe zij voorstellen door het Parlement kunnen loodsen, kon natuurlijk niet door de beugel. Recent bleek weer de invloed van de tabakslobby, maar ook onjuiste invloeden bij het Klimaatakkoord! Vanzelfsprekend is het onmogelijk lobbyen uit te roeien, en opkomen voor je belangen is op zich niet fout. Wij willen alleen dat het transparant gebeurt.

Er zal daarom een lobbyparagraaf moeten komen bij alle besluiten waar onze publieke belangen een rol spelen. Het gaat hierbij om wetten, wetenschappelijke artikelen, rapporten e.a. publieke documenten, maar ook overheidsinkoop, medicijnen e.a. hulpmiddelen. Medewerkers in de publieke sector moeten bijhouden en publiceren met wie zij gesproken hebben en in hoeverre de mening/belang van de gesprekspartners in de definitieve teksten terecht is gekomen. Hetzelfde geldt voor het melden van mogelijk belangen.

Kamerleden schijnen dit teveel gedoe te vinden. Het antwoord is simpel. Het is nodig om het weggezakte vertrouwen in het democratisch proces te herstellen. Maar ook maatschappelijke organisaties als boerenorganisaties, de bouw e.a. zouden opener moeten worden over wie er achter de schermen meebetaalt en meebepaalt!

NB: Waar nodig zal er vanzelfsprekend rekening moeten worden gehouden met de nationale veiligheid en privacy regels.

De polder staat onder water

Het aantal vakbondsleden wordt alsmaar kleiner, en tegelijkertijd wordt de macht van de lobbypartijen alsmaar groter. Een grote en behendige speler is bijvoorbeeld VNO-NCW. Kijkend naar de grote problemen in integratie, duurzaamheid, zorg e.a. wordt het duidelijk dat dit soort tango’s van VNO-NCW met regering niet heeft kunnen zorgen voor lange termijn oplossingen of versnelling. Wel heeft zij kunnen zorgen dat er de afgelopen jaren weinig stakingen waren, wat voor de werkgevers gunstig was op de korte termijn.

Met name bij de vakbonden is de ‘democratische basis’ net zo dun is als die van de politieke partijen: de meeste werknemers zijn geen lid. Er zullen daarom alternatieven moeten komen. Als werknemers bijvoorbeeld vinden dat hun CEO teveel verdient, dan zullen zij zichzelf moeten organiseren om daar iets aan te doen. De vakbonden kunnen of willen dat kennelijk niet, ondanks het feit dat de productiviteit de laatste jaren veel sterker is gestegen dan de lonen. Argumenten genoeg; de wil ontbreekt.

Platform voor journalistiek en de huidige journelastiek

De democratische beginselen kunnen daarom niet aan regering en parlement worden overgelaten. Er zal daarom een Platform voor Burgers & Democratie moeten komen, waar burgers op hun beurt overheid en andere spelers in het publieke sector kunnen controleren die met onze stem en ons belastinggeld werken. Er zullen middelen en big data, (linked) open data e.a. ter beschikking gesteld worden om deze vragen te beantwoorden. Zo zal alle informatie van de Tweede en Eerste kamer over besluitvorming en besluiten op deze manier beschikbaar moeten worden gesteld. En dit geldt eveneens voor de Begroting en de projecten die op basis  daarvan worden uitgevoerd, en subsidies die worden verleend. (zie ook ons hoofdstuk over Transparantie en Open Data)

Daarmee wordt het mogelijk voor burgers, organisaties en journalisten om verkiezingsprogramma’s en verkiezingsuitspraken eenvoudig te vergelijken met stemgedrag en uitspraken die na de verkiezingen worden gedaan. Ook zullen zij de werkelijke effecten van wetten e.a. besluiten en subsidies kunnen volgen en evalueren.

Dit Platform voor Burgers & Democratie is ook nodig omdat veel journalisten zo verweven zijn met regering en parlement dat zij onvoldoende kritisch zijn geworden. Zo accepteren zij bijvoorbeeld dat verkiezingsbeloftes en regeren los van elkaar staan. Ze denken mee met de regering en  zien politiek als arena met winners en verliezers. Of spreken vol bewondering over hoe een regering of minister iets voor elkaar heeft gekregen, of ergens mee weg is gekomen.

Dit gebeurt ook als dat op een ondemocratische manier is gebeurd of er informatie is achtergehouden of overduidelijk wordt gelogen. Hun maatschappelijke rol lijkt te zijn uitgeruild tegen een goede band met ministers en partijleiders. Ook tijdens corona is gebleken dat ook zij hun kritische rol vooral hebben gericht tegen afwijkende meningen, of die domweg hebben genegeerd of als populistisch hebben weggezet, terwijl die soms achteraf meer aandacht hadden moeten krijgen (alleen al omdat het indruk heeft bevestigd dat niet welkome meningen worden tegengewerkt).

Echt kritische vragen stellen en investeren in onderzoeksjournalistiek komt nu vooral voor bij de nieuwe journalistieke platforms als de Correspondent, Follow the Money, Jalta e.d.

NB: We hebben het hier overigens nog niet eens over de rol van de Publieke Omroepen, die bij de vorige verkiezingen, in een verkiezingsjaar dus, gratis zendtijd voor de VVD beschikbaar maakte door het Correspondent’s diner, Zomergasten en optredens bij Witteman.

Eerste Kamer

Er is meer en meer kritiek op de Eerste Kamer en een aantal partijen is zelfs voor afschaffing.

Principe en praktijk

De Eerste Kamer toetst wetsvoorstellen met name aan een aantal criteria: rechtmatigheid, uitvoerbaarheid, proportionaliteit, handhaafbaarheid en consistentie met andere wetgeving. Als er op één of meer van deze punten twijfel bestaat, heeft de senaat een aantal opties. Zij kan op de eerste plaats proberen meer duidelijkheid te krijgen, of proberen verbeteringen in het wetsvoorstel te realiseren of ze kan de wetsvoorstellen verwerpen. Dat laatste gebeurt weinig. De praktijk is alleen heel anders. Oorzaak is de Eerste Kamer zelf omdat zij een Tweede Tweede Kamer is geworden, waarin de loyaliteit aan de politieke partijen veel te belangrijk is geworden.

Eerste Kamer levert niet altijd kwaliteit

De praktijk is helaas dat de leden van de senaat ook loyaal zijn aan hun partijen. Zij laten door de coalitie voorgestelde wetten door die niet aan de genoemde toets van rechtmatigheid, uitvoerbaarheid, proportionaliteit, handhaafbaarheid en consistentie met andere wetgeving voldoen. Veel wetgeving van de afgelopen jaren had voor ‘uitvoerbaarheid’ een zware onvoldoende moeten krijgen en dat is ook gebleken (DBA/ZZP, WMO, ontslagrecht). In die gevallen zijn de senatoren dus zwaar tekort geschoten. Veel burgers hebben daar bijzonder lang onder geleden, want recent ook weer is gebleken bij de Toeslagenaffaire, waar een van de oorzaken is gelegen in de complexe wetgeving waarvoor al gewaarschuwd werd bij de discussie over de invoering.

Eerste Kamer is te politiek

Het is zelfs zo gemeengoed geworden dat de senatoren partij-gestuurd zijn dat er in het verleden is gesteld dat het huidige kabinet de moeizame relaties met de Eerste Kamer over zichzelf had afgeroepen, omdat ze nou eenmaal in de formatie-besprekingen te weinig met de samenstelling van de Eerste Kamer had rekening gehouden!

De consequentie van deze politieke houding is dat de Eerste Kamer iets deels doorlaat of probeert te amenderen op basis van stemverhoudingen van twee jaar daarvoor. De senatoren worden immers gekozen bij de provinciale verkiezingen. Dit maakt onze veel-partijen democratie er niet beter op. We hebben nu in feite een Tweede Tweede Kamer.

Het is daarom een optie om als symbolische maatregel alvast de indeling van de stoelen van de Eerste Kamer niet per partij maar op alfabet te organiseren.

Eerste Kamer is onvoldoende divers

Als dit in de toekomst zo blijft dan zal de Eerste Kamer veel meer een afspiegeling van onze diverse maatschappij moeten worden. Naast de vele witte hoogopgeleide juristen zullen er dan ook anderen moeten komen, die dan misschien de slechte wetgeving wel tegenhouden.

Terugzendrecht

Eén van de voorstellen is om de Eerste Kamer een ‘terugzendrecht’ te geven. De rol van de Eerste Kamer is onderwerp van “De staatscommissie Bezinning parlementair stelsel” geweest, en heeft het terugzendrecht voorgesteld:

“De Eerste Kamer is niet gebonden aan een regeerakkoord en kan daarom een tegenwicht bieden tegen de Tweede Kamer. Op dit moment kan de Eerste Kamer wetsvoorstellen echter alleen aannemen of verwerpen. De staatcommissie stelt voor de Eerste Kamer hiernaast ook de bevoegdheid te geven wetsvoorstellen aan te passen en terug te sturen naar de Tweede Kamer. Vervolgens neemt de Tweede Kamer een definitief besluit over het voorstel. Op deze manier wordt de toevoeging die de Eerste Kamer heeft binnen het parlementair stelsel meer optimaal benut.“

Dit terugzendrecht moet wat ons betreft worden ingevoerd. Helaas lost dat de kwestie niet op van een Tweede Tweede Kamer want het gaat uit van een Eerste Kamer die geen partijpolitiek bedrijft. Dit is alleen wel zo. De formulering zou moeten worden: het ‘terugzendrecht op basis van niet-partijpolitieke overwegingen’. Wat ons betreft betreft het dus alleen aanpassingen op het gebied van de genoemde criteria van rechtmatigheid, uitvoerbaarheid, proportionaliteit, handhaafbaarheid en consistentie met andere wetten. Vervolgens kan de Tweede Kamer dit opnieuw aanbieden aan de Eerste Kamer waarna het automatisch wordt aangenomen. Het voldoet dan immers aan die criteria.

Werkbaar?

Een andere optie is om sowieso de bespreking in de Eerste Kamer alleen rondom de genoemde criteria te laten plaatsvinden. En vervolgens de senatoren alleen over deze criteria hun mening te laten geven. In de praktijk zullen zij nog steeds om partijpolitieke redenen kunnen stemmen, maar zullen zij zich in ieder geval moeten verantwoorden over die criteria.

Voorlopig niet afschaffen

Ook hier proberen wij de situatie te verbeteren door maatregelen te nemen, in plaats van afschaffen. De ‘Staatscommissie Bezinning parlementair stelsel zal zijn werk moeten doen, maar voorlopig zal er ‘ dus weinig veranderen. Tegelijkertijd speelt deze issue al heel lang. Er zal daarom in de tussentijd bijzonder transparant met de besluitvorming in de Eerste Kamer omgegaan moeten worden om te bezien of maatregelen als recht van terugzending ook werken.

Constitutionele toetsing

Gezien het gerommel van de regering, maar ook het feit dat de coalitie in de Tweede Kamer bereid is wetten voor stemming naar de Tweede Kamer te sturen die tegen de Grondwet ingaan, zoals bij Corona-wetgeving, zal er een Constitutioneel Hof moeten komen dat concept-wetten aan de Grondwet toetst.

“Constitutionele toetsing door de rechter houdt in dat de rechter toetst (of mag toetsen) of wetten al dan niet in overeenstemming zijn met de Grondwet. Het huidige artikel 120 van de Grondwet bepaalt dat de rechter niet mag beoordelen of wetten en verdragen in strijd zijn met de Grondwet. Nederland kent momenteel, anders dan bijvoorbeeld in Duitsland, Frankrijk en Scandinavische landen dus geen constitutionele toetsing door de rechter. De constitutionele toetsing wordt in Nederland overgelaten aan de wetgever: de wetgever, dus Tweede en Eerste Kamer en de regering, moeten er op letten dat de wetten die zij maken niet in strijd zijn met de Grondwet.” De Staatscommissie parlementair stelsel adviseerde in 2018 opnieuw om een Constitutioneel Hof in te stellen en Partij Helder neemt dat over.

Referenda: aanscherpen en uitbreiden bij gemeenten

Een referendum is geen vervanging voor een falende democratie, en ook geen oplossing. Ook zijn referenda geen antwoord op het het gevoel dat veel burgers hebben dat ze geen grip hebben op hun leven of dat de overheid niet functioneert of luistert. Onze instelling is dat de werking van de democratie verbeterd moet worden; niet om er een middel naast te zetten. Dus niet door losse issues burgers (schijn)macht geven, maar meer transparantie, kwaliteit en toezicht door burgers en bedrijven. Landelijke referenda maken het nog lastiger om te regeren gezien de coalities die in Nederland nou eenmaal nodig zijn. De vraag is ook of bij landelijke referenda de stem van ‘de Nederlandse burgers’ echt gehoord wordt, of alleen die van de actieve minderheid.

Wat theorie over referenda

Referenda op Wikipedia

Wikipedia: Referenda kunnen bindend of niet bindend zijn. Bij een bindend referendum wordt, meestal bij een hogere dan een vooraf vastgestelde minimale opkomst, de uitslag overgenomen. Bij een niet bindend of adviserend referendum wordt de uitslag beschouwd als een advies aan de volksvertegenwoordiging en kan het overgenomen worden. Dat is meestal ook het geval. Referenda zijn er daarnaast in soorten:

  • Een raadplegend referendum is een door de politiek aangevraagd referendum. Dat kan door het bestuur zijn of door de volksvertegenwoordiging.
  • Een correctief referendum is een door de bevolking aangevraagd referendum waarbij gestemd wordt over een reeds genomen besluit van de volksvertegenwoordiging. Het kan al of niet bindend zijn. In het laatste geval is het een correctief raadgevendreferendum
  • Een keuzereferendum is een referendum waarbij niet voor of tegen een bepaald voorstel gestemd kan worden, maar gekozen kan worden tussen alternatieven. Dat kan zijn aansluiting bij de ene of de andere gemeente, bouwplan A of bouwplan B, of een burgemeestersreferendum, zoals het burgemeestersreferendum in Nederland.
  • Een volksinitiatief is de mogelijkheid voor burgers zelf iets op de politieke agenda te zetten. Vaak wordt geëist dat een minimaal aantal mensen dit initiatief ondersteunen.

Huidige referenda

De huidige regels voor referenda moeten snel worden aangescherpt: de drempel bij aanvragen, opkomstpercentage en het verschil tussen voor en tegen zou omhoog moeten. We zouden kunnen afspreken dat de verhouding bijv. minimaal 60%-40% van de uitgebrachte stemmen moet zijn. Daarnaast zouden de referenda alleen moeten gaan over interne aangelegenheden. Internationale verdragen lenen zich hier niet voor. Als het met deze aanpassingen niet werkt, moeten referenda afgeschaft worden.

Referenda worden waardevoller als mensen geïnformeerd zijn en we echte discussies kunnen voeren

Bij het Brexit referendum maar ook bij het Oekraïne referendum bij ons is dat burgers het lastig vinden om precies te snappen waar het over gaat (reden waarom de tegenstanders zeggen dat je dit soort issues dus ook niet aan burgers moet vragen maar aan professionele volksvertegenwoordigers). Wij denken dat we, referendum of niet, sowieso een platform moet komen om echte discussies te kunnen voeren. Een raad van wetenschappers en journalisten waken daarbij over de kwaliteit en spelregels.

Raadgevend is dus niet meer dan raadgevend

Ook moet het ‘raadgevend’ serieus genomen worden. De regering moet gewoon vanaf het begin duidelijk maken dat het de raad ter harte zal nemen, maar misschien iets anders zal beslissen, vanuit haar democratische bevoegdheid. Bij het Oekraïne referendum had het kabinet Rutte de dag na de aanvraag moeten zeggen: ‘bedankt, maar wij gaan mogelijk iets heel anders beslissen’. Transparant. Nu heeft het zich zelf in een onnodig lastige positie gewerkt bij dat referendum door dat niet te doen, en voelde zij zich gedwongen om toch iets met de uitslag te doen.

Preferendum

Een preferendum is een ook een referendum, maar met meer keuzemogelijkheden dan ja of nee. En daarmee biedt het de mogelijkheid om beter te weten te komen wat de de verschillende wensen of meningen zijn van de Nederlandse bevolking. (Verder lezen op Wikipedia) Wij zijn voor het gebruiken van preferenda, waar mogelijk. Zo kan er, bij een gelijk effect, een voorkeur worden aangegeven voor bepaalde duurzaamheidsmaatregelen die ons allemaal raken (100 km altijd, OV goedkoper, vlees duurder of vliegticket duurder bijvoorbeeld.

Beperking tot gemeenteniveau

Uitbreiding van referenda komt er wat ons betreft voorlopig alleen voor zaken op gemeenteniveau. Daarbij is de relatie duidelijker tussen de stem die wordt gegeven en de directe consequenties voor de kiezende burger. De motieven zijn daarbij dan waarschijnlijk ook relevanter. Een motief als ‘stemmen tegen dit kabinet of de EU’, zoals meespeelde bij het Oekraiene referendum, is minder relevant bij het stemmen voor een nieuw voetbalstadion waarbij de gemeente financiële garanties wil geven.

Samenvattend

Wij zijn dus tégen landelijke referenda als lapmiddel voor een falende democratie. We kiezen Den Haag niet voor niets. Preferenda, met meer keuzen, en alleen ‘adviserend’ vinden wij beter, maar eerst moeten we leren hoe dat in Nederland kan werken. En daarom beginnen we met wel echte referenda in gemeenten. Als blijkt dat dat niet voldoende is, dan zullen we deze instrumenten verder moeten ontwikkelen.

Symbolen van islam, jodendom en christendom | Partij Helder

Geloof en gelovigen

in

Geloof en gelovigen

Godsdiensten in Nederland dragen bij aan onze samenleving; ook de islam. Het is een schande dat er parlementsleden zijn die gelovige moslim-Nederlanders willen terugsturen, uitsluiten en het beleven van hun geloof onmogelijk willen maken. Zelfs onze premier probeert daarin rond verkiezingen vaak een stoer deuntje over mee te blazen.

Partij Helder heeft hierover een duidelijke mening. Nederlandse moslims zijn ‘onze moslims’ en zij horen dus bij Nederland. En praktisch gezien: een oplossing voor huidige problemen rondom vrijheid van meningsuiting, discriminatie en integratie zal alleen werken als die oplossing samen met de verschillende groepen wordt geformuleerd. De Nederlandse grondwet is daarbij altijd het fundament.

Recent is er een aantal ontwikkelingen geweest rondom religieuze afbeeldingen in de islam maar ook de uitzonderingspositie van religieuze bijeenkomsten bij de corona maatregelen. Het is daarom wat Partij Helder een goed idee om in wetten, en indien nodig in de Grondwet, vast te leggen dat de vrijheid van meningsuiting en crisismaatregelen voor gezondheid of nationale veiligheid altijd de overhand hebben op de vrijheid van godsdienstbeleving (in een gebedshuis, op school of andere niet prive-locaties).

Waar nodig moeten er wel met religieuze organisaties concrete afspraken gemaakt worden over hun bijdrage aan de samenleving en integratie. En die afspraken moeten strak worden nageleefd. Overigens geldt dat dan voor alle religieuze organisaties, niet alleen islamitische. Onderdeel daarvan is volledige transparantie over buitenlandse giften, preken en andere vormen van sturing. 

Op dit moment is er bij terrorisme vooral sprake van moslim-terrorisme. Partij Helder vindt dat we een strak anti-terrorismebeleid moeten voeren, binnen kaders van goede privacywetgeving.  

Pro-godsdiensten en levensovertuigingen; ook de islam dus.

Wij geloven ‘heilig’ in de kracht van godsdiensten als jodendom, christendom en islam e.a. om mensen met elkaar te verbinden en ook domweg omdat het voor veel mensen een belangrijk onderdeel van hun cultuur en identiteit is. Wij zijn pro-godsdiensten en levensovertuigingen; ook de islam dus. Gelovigen leveren een belangrijke bijdrage aan de cohesie van onze samenleving. Geloof geeft veel mensen zingeving, en verbindt hen rondom hun geloof.

Er zijn vanaf het ontstaan van godsdiensten altijd mensen geweest die uit naam van hun godsdienst vreselijke daden hebben begaan, zowel tegen hun medegelovigen als tegen niet-gelovigen. Dat betekent niet dat wij Nederlanders als mix van gelovigen en niet-gelovigen niet goed samen kunnen leven. De vreselijke uitzonderingen (aanslagen, bezettingen, niets doen) maken dat wel lastig. En daarom zijn er allerlei partijen groot geworden die daar garen bij spinnen. Ons uitgangspunt is dat samen-leven toch kan, en ook al overal om ons heen gebeurt. We moeten het alleen zien, en samen werken om het op te lossen.

Wij denken daarnaast dat er te vaak bij negatieve ontwikkelingen het etiket ‘islam’ of ‘moslim’ op wordt geplakt, terwijl het eigenlijk om iets anders gaat, bijv. hun wijk, hun opleiding, de cultuur van hun ouders (bijv. Noord-Afrikaans). Dat kan zelfs het geval zijn als een moslim zelf zegt dat hij het doet vanuit zijn geloof de islam. Wij denken dat je meestal dieper moet graven om de oorzaken en dus ook de oplossingen te vinden.

Omgekeerd betekent het ook dat de meeste programmapunten van Partij Helder voor veel moslims interessant kunnen zijn, niet omdat ze moslim zijn, maar omdat ze Nederlander zijn. En wij zijn de partij van de realistische oplossingen.

Kennis maken

Veel mensen hebben een duidelijke mening over godsdiensten, met name de islam. Tegelijkertijd ontbreekt het vaak aan kennis over deze godsdiensten. En ook het onderscheid tussen godsdienst, afkomst en nationaliteit is vaak onduidelijk (Verder lezen). En ook al zegt een moslim of joodse gelovige bijvoorbeeld dat iets gebaseerd is op zijn godsdienst, dat betekent niet automatisch dat dat zo is. Veel vrouwonvriendelijke regels bijvoorbeeld zijn regionale gebruiken die gaandeweg bij het godsdienstig erfgoed en zelfs de officiële godsdienst zijn gaan horen. Partij Helder vindt dat kinderen vanaf groep 1 ‘maatschappijleer’ moeten krijgen, met lessen over verschillende afkomst, geloof en nationaliteit, en over discussiëren, feiten en meningen.

Wederzijds beledigen en cross-culturele communicatie

De laatste jaren is het (online) beledigen sterk in opkomst, en met name online lijken er geen grenzen te bestaan over wat men over anderen mag zeggen. Elders schrijven wij over vrijheid van meningsuiting vs. vrijheid van beledigen. Naast de ‘fight’ reactie in de beledigingen treedt ook de ‘flight’ en ‘fright’ reactie op: grote groepen Nederlanders doen niet meer aan discussies. Een aantal online redacties hebben vanwege de reaguurders de reactie mogelijkheden ingeperkt of zelfs verwijderd.

De discussie over vrijheid van meningsuiting is ineens van het koffiezetautomaat naar de huiskamers verhuisd, o.a. omdat een aantal moslims zich persoonlijk aangevallen voelt als hun Profeet belachelijk wordt gemaakt, of hun heilige boek. Sterker nog: er zijn mensen voor vermoord, zoals in Parijs naar aanleiding van cartoons. Voor veel mensen die al generaties lang in Westerse tradities zijn opgegroeid is dat vreemd.

In veel Midden-Oosten culturen (d.w.z. Turkije, de Arabische landen en Israël) is meer sprake van een wij-cultuur en is de identiteit veel meer verweven met nationaliteit, afkomst en geloof. Dit zijn belangrijke pijlers die je daar ook niet los van elkaar kunt zien. Wat daarbij hoort is dat de groepswaarden erg belangrijk zijn, en soms belangrijker dan de individuele mening. Dat is niet slap of eng; dat is een andere sociale structuur dan wij gewend zijn. Gevolg ervan is alleen wel dat kritiek op het land of het geloof of een god of profeet al gauw ervaren als persoonlijk wordt ervaren.

Binnen de Nederlandse dominante cultuur zijn de autochtone bewoners gewend dat bepaalde beledigingen ‘moeten kunnen’ en zij voelen zich beknot in hun individuele vrijheid als iemand in hun ogen overtrokken reageert. De allochtone bewoner, eveneens Nederlander, kan zich persoonlijk aangetast voelen in wie hij is. Deze kan het ook meer voelen als belediging op de groep waar hij lid van is (vergelijk ook de reactie van Turkse Nederlanders op ontwikkelingen in de staat Turkije).

Cross-culturele communicatie

Dit is het terrein van de cross-culturele communicatie. Die is o.a. groot geworden vanuit de behoeften van het zakenleven om succesvol zaken te kunnen doen in het buitenland (welk buitenland dat ook is). Maar het is duidelijk dat er in Nederland ook veel meer aandacht voor nodig is. Als dominante cultuur kunnen veel autochtonen wel zeggen: ‘ja, zeg, dat doen wij al eeuwen zo’, maar dat is niet de slimste oplossing. Het feit is dat de samenstelling van dat ‘wij’ is veranderd, of mensen willen of niet. Dus moeten we weer leren wat die ander eigenlijk bedoelt, en hoe hij of zij het misschien wel op kan vatten. Als iemand dan een ander beledigt, dan weet hij in ieder geval hoe het aan kan komen.

Vrijheid van meningsuiting en veiligheids- of gezondheidsmaatregelen <-> vrijheid van godsdienst

Recent is er een aantal ontwikkelingen geweest rondom religieuze afbeeldingen in de islam maar ook de uitzonderingspositie van religieuze bijeenkomsten bij de corona maatregelen. Het is daarom wat Partij Helder een goed idee om in wetten, en indien nodig in de Grondwet, vast te leggen dat de vrijheid van meningsuiting en crisismaatregelen voor gezondheid of nationale veiligheid altijd de overhand hebben op de vrijheid van godsdienstbeleving (in een gebedshuis, op school of andere niet prive-locaties).  Geloven thuis of in een gebedsruimte e.d. is prachtig, maar daarbuiten is de vrijheid van godsdienstbeleving altijd ondergeschikt aan onze vrijheid van meningsuiting, gezondheid en veiligheid.

Bedreigingen en moorden; terrorisme

Helaas zijn er gelovigen die claimen op basis van hun geloof te mogen of moeten doden. Deze terroristen dienen met alles wat wij in huis hebben opgespoord en vervolgd te worden. Ook in het Midden-Oosten wordt er gedood door groeperingen en staten die zelf in ieder geval het geloof als belangrijke reden noemen. Dus dat zal ook daar consequenties moeten hebben voor onze politieke en economische opstelling.

Menselijke terrorismebestrijding

Terrorismebestrijding is ongelooflijk belangrijk. Dat moet je goed aanpakken met alle middelen die we in huis hebben, o.a. bij de screening van vluchtelingen. Een onafhankelijke privacy waakhond zou de overheid alleen wel moeten kunnen beperken of stoppen, als ze doorschieten.
Partij Helder vindt dus dat we een strak anti-terrorismebeleid moeten voeren, binnen kaders van privacy.

Maar laten we het ook eens heel anders bekijken: stel Muhammad is naar Syrië gegaan. Zijn moeder is doodsbenauwd dat hem iets overkomt, maar ze is ook wel een beetje trots. Zijn vader vraagt zich af wat hij heeft gemist dat zijn zoon zo is ontspoord. En broertje Yusuf … die zit op de bank en ziet zijn ouders bang ruziën; en hij mist zijn broer. In de kranten leest hij dat zijn premier zegt: ‘Liever dat jihadisten daar sterven dan dat ze terugkeren’.
Partij Helder vindt dus dat we een strak anti-terrorismebeleid moet voeren, en zelfs dat de screening van vluchtelingen beter moet dan nu gebeurt. Maar stel nou eens: hun zoon Muhammad sterft in Syrië. Wat zou er gebeuren als we zijn ouders en zijn broertje opzoeken, en hen condoleren met het overlijden van hun zoon en broer (ook een Nederlander)? Wat zou er dan gebeuren?

NB: Meer over het Pygmalion-effect en terrorismebeleid op de website van de Correspondent.

Anti-Integratie?

Daarnaast zijn er religieuze instellingen die, al dan niet gefinancierd door buitenlandse overheden, integratie bemoeilijken. Wij zijn voor samenwerking met de verschillende gelovigen om een manier van samen-leven te vinden in Nederland. Dat gesprek moet alleen wel echt en indringend en structureel gevoerd worden, en niet alleen bij incidenten of escalaties in binnen- en buitenland (Turkije, Syrië, Israël).

Overigens: scheiding kerk en staat

In Nederland wordt vaak gezegd dat wij ‘scheiding van kerk en staat’ hebben. Er resten ons nog wel wat zaken die we kunnen afmaken, om dat 100% te krijgen. Dat zou een goed idee zijn, om daar volstrekt helder over te kunnen zijn.

Voor het onderwijs kunnen we ons afvragen in hoeverre de staat moet toestaan dat leerlingen op basis van geloof gediscrimineerd mogen worden door de ‘bijzondere scholen’. Voor Partij Helder is dat geen halszaak. Als bijzondere scholen helpen bij integratie, dan is dat een goed idee.

Team - 6 handen in elkaar | Partij Helder (c) Pexels - free

Maatschappij – meningen, schelden en ‘echte discussies’

in

Maatschappij – meningen uiten, schelden en ‘echte discussies’

  • We leven in een tijd van grote maatschappelijke-, technologische- en klimaatveranderingen.
  • Dat betekent dat op allerlei terreinen bestaande zekerheden, omgangsvormen e.d. niet meer vanzelfsprekend zijn, of zelfs niet meer werken. Denk aan het racisme debat of de ‘omgangsvormen’ op social media.
  • Een onafhankelijk en neutraal discussieplatform is nodig om de verzuilde groepen weer met elkaar in gesprek te brengen. Alleen dan vinden er echte discussies plaats en komen we tot echte oplossingen.
  • Er zal daarom een platform moeten komen waarin een gekozen onafhankelijke raad van journalisten en wetenschappers discussies voorbereiden en begeleiden. 
  • Het ‘maatschappelijk debat’ tussen de instituties onderling kan dan weer gevoed worden door meningen van burgers.

Maatschappelijke veranderingen en onze comfortzone

We leven in een tijd waarin grote maatschappelijke-, technologische- en klimaatveranderingen plaatsvinden. Dat betekent dat op een aantal terreinen bestaande zekerheden, omgangsvormen, relaties en intenties niet meer vanzelfsprekend zijn, of zelfs niet meer werken. Op sommige terreinen moeten we misschien wel terug naar iets dat we toch achter ons hadden gelaten? Op andere terreinen moeten we weer vechten voor iets wat we toch al hadden bevochten? Dat ligt buiten de comfortzone van veel mensen. Dat is, denken wij, ook een van de oorzaken van het verzet hiertegen.

Toch zullen we de discussie moeten aangaan. We moeten zekerheden tegen het licht houden en waar nodig opnieuw formuleren. En bij voorkeur samen. Denk aan discussies over onze Nederlandse identiteit, het groeiende racismedebat, vluchtelingen, rol godsdiensten als islam. We kunnen dit samen oplossen als we hier echt samen over praten (en dat is iets anders dan pingpongen op de sociale media).

Maatschappelijk debat

Het maatschappelijk debat vindt meestal niet bij de burgers plaats, dan wel wordt hun mening daarin niet verwerkt. Meestal is het maatschappelijk debat de discussie die plaats vindt in instituties als overheden en de leden van de Polder (VNO-NCW, vakbonden, grote instituties als CPB) e.a. Parallel daaraan vinden er allerlei debatten online plaats, die meestal geen schoonheidsprijs verdienen als het gaat om de kwaliteit van het debat. Uit taktisch-politieke overwegingen wordt daar in Den Haag dan wel weer analyses van gemaakt, om de ‘stemming’ te peilen en zeker te weten dat er geen impopulaire maatregelen worden genomen.

Reaguurders vs. zwijgende meerderheid

Online communicatie en de mogelijkheid zich te verschuilen achter een anoniem gebruikersnaam werkt kennelijk niet op alle gebieden. Ontbrekende sociale controle levert bedreigingen en scheldpartijen op. Mensen worden daardoor monddood gemaakt, die net zoveel recht hebben om hun mening te uiten. En discussies verharden naar de uitersten waartussen geen middenpositie mogelijk lijkt.

Het is een optie om zoiets te maken als een ‘wall of shame’ naast een ‘wall of fame’. Uitspraken van ‘reaguurders’ die de grenzen overschrijden worden daarop met hun gebruikersnaam geplaatst. Platforms kunnen dit gebruiken om die gebruikers te weren. Vanzelfsprekend moeten we dit nog samen uitwerken, ook in relatie tot de zo cruciale privacy.

Vrijheid van meningsuiting en vrijheid van beledigen

Vrijheid van meningsuiting is wat ons betreft zeer vergaand. Dat betekent dat iedereen alle meningen kan uiten over bijv. politieke stromingen, godsdiensten, historische en religieuze figuren en gebeurtenissen. Vrijheid van meningsuiting gaat om het uiten van een mening. Dat is niet hetzelfde als ‘vrijheid van beledigen’. Vrijheid van belédigen, van levende personen, wordt altijd al beperkt door wettelijke grenzen. De spelregels daarvoor moeten we nog duidelijker maken. De discussie daarover kan niet alleen geleid worden door de voorstanders van de vrijheid van beledigen.

Waar vrijheid van meningsuiting strijdt met het recht om de godsdienst te belijden

Indien nodig zullen we de Grondwet moeten wijzigen om, als dat juridisch gezien mogelijk is, vast te leggen dat de vrijheid van meningsuiting altijd zwaarder weegt dan het recht om de godsdienst te belijden.

NB: Grondwet Artikel 6: Ieder heeft het recht zijn godsdienst of levensovertuiging, individueel of in gemeenschap met anderen, vrij te belijden, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet.

Echte discussies

Dit werkt alleen als we elkaar niet, tijdens dat proces, meteen de maat nemen of veroordelen. De kunst bij deze lastige onderwerpen is gek genoeg niet om het met zijn allen eens te worden.

De kunst is om 1) er zo met elkaar over te praten dat iedereen een even grote stem heeft, en 2) dat we niet voor de ander invullen waarom hij of zij dat zegt. Pro-Sinterklaas is niet perse racistisch, als de ander er niets racistisch bij denkt. Voor sommigen is het wel kwetsend. Daar kunnen we het dan over hebben.

En na die discussie: dan moeten we ermee kunnen leven dat we het niet allemaal eens zijn. Zelfs als we elk voor onszelf het standpunt van die ander vreselijk en beledigend vinden. Dat hoort namelijk bij vrijheid van meningsuiting: je eigen mening kunnen uiten, maar ook snappen dat die ander diezelfde vrijheid heeft. En die ander heeft dus misschien wel een andere kwetsende mening ….

Kwaliteit van discussie

Veel online discussies worden gevoerd op het scherpst van de snede, deels door genoemde reaguurders. Er is o.a. daardoor een zwijgende meerderheid ontstaan, die zich ver houdt van die discussies. Daarnaast bleek bij het Oekraïne- en Brexit-referendum dat er tot na het referendum misverstanden waren over de meest basale feiten en consequenties. Ook is het voor de meesten van ons lastig om overzicht te krijgen over alle feiten en meningen, o.a. door de overvloed aan informatie op het web. Daarbij is het dan vaak ook nog onduidelijk of de informatie goed en betrouwbaar is.

Platform

Er zal daarom een platform moeten komen waarin een gekozen onafhankelijke raad van journalisten en wetenschappers discussies voorbereiden en begeleiden. Feiten, argumenten en posities worden geordend en helder gepresenteerd. Dit platform zal toegankelijk moeten zijn voor Nederlanders van LBO tot HBO/WO-niveau. Hopelijk gaat dan ook de ‘zwijgende meerderheid’ meer meedoen.

NB: dit platform is al bedacht en in Beta gemaakt, voor journalisten. Het zal overigens nooit op een commercieel platform kunnen worden ingericht, omdat het doel van platforms als Facebook, Twitter etc. is om geld te verdienen aan advertenties en het verkopen van privé-gebruikersdata. Daarnaast is het niet in hun belang om transparant te zijn.

Collega vrouwen | Partij Helder(c) Pexels

Diversiteit ook bij Partij Helder

in

Diversiteit ook bij Partij Helder

We willen Partij Helder diverser maken.

Wij werken nu nog met een team van toch weer witte vrijwilligers met een christelijke/Nederlandse culturele achtergrond.  Om een betere afspiegeling van deze samenleving te vormen, maar vooral om meer verschillende meningen en visies te horen, zijn we vanaf het begin op zoek naar Nederlanders met een andere achtergrond.

Helpt u mee? Kent u iemand met een andere achtergrond, afkomst of wat dan ook?

Stuur hen dan door naar onze website. Wie weet melden zij zich aan! Zoekt u mee?

Mail ons via info@partijhelder.nl.

Vlag van de EU - blauw met gele sterren | Partij HelderEU

Europese Unie – EU

in

Europese Unie

Nederland is een klein land dat de EU nodig heeft, in het machtsspel tussen VS, China en Rusland. Nederland blijft dus in de EU want het heeft geen andere keus. En de EU heeft ons ook economisch veel gebracht. Dus … niet meer zeuren, en ervoor gaan.

Wel meer transparantie over geldstromen, lobby, echte effect van maatregelen en subsidies

De EU moet nu eerst consolideren en zorgen voor draagvlak; niet uitbreiden met meer landen en of EU bevoegdheden. Eerst beter samenwerken. Onderhandelingen met Turkije veranderen naar een handelsakkoord, vergelijkbaar als met het Verenigd Koninkrijk.

Internationaal moet de EU zich veel krachtiger opstellen, om Rusland, Turkije maar ook de Amerikaanse Big Tech bedrijven waar nodig de halt toe te roepen; met onze markt van 450 miljoen consumenten zij we alleen daarom al een macht van formaat.

Daarnaast zal er een EU grensleger moeten komen voor grensbewaking en regulering van vluchtelingenstromen.

Met het sterker worden van de Duits-Franse as, moet het machtsevenwicht in de EU hersteld worden, met als symbool een hoofdstad in het centrum van de EU, Wenen (en dan hebben we meteen die verkwistende verhuizingen naar Straatsburg niet meer).

De Europese burgers en bedrijven moeten zelf de technocratische handels-EU gaan omvormen tot onze EU (en niet die van Brussel). Draagvlak versterken door niet-bureaucratische maatregelen als snelle goedkope treinverbindingen, EU tv-zenders e.a.

De EU trein dendert voort

De goederentrein die de EU nu is dendert maar door, maar het is duidelijk dat dat niet langer kan. En het is ook duidelijk dat de huidige regeringsleiders en Europese Commissie (EC) onvoldoende inzien hoe voorwaardelijk draagvlak is. Voorbeelden waren de Oekraïne, Turkije, vluchtelingen, maar ook TTIP en CETA. Regeringsleiders en EC denken dat draagvlak een juridisch begrip is. Problemen met draagvlak worden daarom ook juridisch opgelost, en wel met een bijlage bij een verdrag.

De leiders van de EU doen helaas ‘wat goed voor ons is’ en vergeten dat het niet om beleidsdocumenten of de volgende verkiezingen gaat, maar om echte mensen. Daarmee is de EU een makkelijke prooi geworden voor de onderbuikers.

Dat de Brexit een verrassing was voor de EU-top zegt veel over de bestuurlijke afstand tussen regeringsleiders en Commissieleden en de ‘echte Europeanen’. Uit Brussel valt weinig goeds te verwachten om die relatie te verbeteren. Hetzelfde geldt voor de stemmingen over de Europese Grondwet en het Oekraïne-verdrag in Nederland.

Toekomst: eerst consolideren en besluitvorming verbeteren

Maar dan moeten we wel echt mee gaan doen, en gaan werken aan grote verbeteringen en een nieuwe generatie leiders. Dus nu niet verder uitbreiden, maar eerst zorgen dat de EU gaat functioneren. Unanimiteit Europese Raad bij besluitvorming stoppen (dat is niet verplicht maar in de praktijk werkt dat wel zo), want hindert goede beslissingen (asielzoekers, Wit-Rusland, Big Tech belastingen e.a.). Wel afweging maken dat dat ook kan betekenen dat Nederland wordt weggestemd.

Machtsevenwicht binnen de EU

Het machtsevenwicht in de EU moet hersteld: de as Berlijn/Parijs heeft gebruik gemaakt van de zwakke Europese Commissie en bepaalt teveel de agenda en de oplossingen. Duitsland maakt hier teveel gebruik van, getuige de behendige wijze waarop Merkel persoonlijk de sjoemelclaims heeft weten te voorkomen die in de VS gewoon worden betaald. Frankrijk daarentegen heeft geen enkel recht van spreken om die centrale rol op te eisen; het is de zieke man van Europa. En helaas, een grote zieke starre man waarvoor wij straks de medicijnen moeten gaan betalen.

Als Berlijn/Parijs wordt voortgezet, dan zal er een even structureel overleg van kleine EU-landen moeten komen om de machtsbalans te herstellen.

Het is daarnaast ons voorstel om Wenen de hoofdstad van de EU te maken. Wenen ligt in het centrum van alle landen, en niet in het centrum van de oude EGKS en de rijke landen. Bijkomend voordeel is dat die dure verkwisting van de jaarlijkse trek van en naar Straatsburg is afgelopen.

Nederland en de EU

Bij de VVD-coalities is helaas de afgelopen 10 jaar gebleken dat zij de EU als niets anders zien dan een afzetmarkt waar zo min mogelijk aan betaald moet worden. En ook na 10 jaar is onze regering nog steeds niet in staat om goed te communiceren met andere landen, zeker in Zuid-Europa, wat afgelopen voorjaar pijnlijk duidelijk werd. De ‘kasboekjespolitiek’ is voortgezet, met een slechte EU begroting tot gevolg en veel schade voor het imago van Nederland bij de andere EU landen.

Nederland is een klein land dat de EU nodig heeft

Er wordt nog steeds politiek bedreven alsof de EU Nederland harder nodig heeft dan andersom. Helaas. Nederland is een klein land dat de EU nodig heeft in het machtsspel tussen VS, China en Rusland. We gedragen ons als een meubelwinkel op een meubelboulevard, die zegt dat hij het wel alleen af kan. Nederland blijft dus in de EU want het heeft geen andere keus; dus niet meer zeuren, en ervoor gaan.

EU bevoegdheden niet uitbreiden; gewoon goed en kritisch gaan samenwerken

EU moet eerst meer intern draagvlak krijgen en meer samenwerken; niet uitbreiden met nieuwe landen en ook niet de bevoegdheden van de EU uitbreiden. Bij een goede en kritische samenwerking past veel meer transparantie over geldstromen, lobby, echte effect van maatregelen en subsidies en de verschillen bij belastingen, pensioenen, subsidies etc. goed uitzoeken. Daarmee kan de onderbuik discussie over ‘die Italianen doen maar’ veranderen in een eerlijke vergelijking. Maar dan wel ernaar handelen!

Draagvlak vergroten door evaluatie en transparantie

Om het draagvlak alsnog te gaan vormen, zal de EU geëvalueerd moeten worden; niet door zichzelf maar door een onafhankelijk instituut.

  • wat waren de doelstelling en wat is het resultaat?
  • welke landen zijn nog democratisch?
  • hoeveel vluchtelingen heeft elk land opgenomen?
  • hoe staat het echt met het vrije verkeer van personen?
  • welke markten zijn echt vrij (Frankrijk?)?
  • welke subsidies leveren iets op en leiden tot innovatie of ander beoogd doel?
  • financiele kwetsbaarheid van bedrijven en burgers (bijv. door hoge hypotheekschulden, zoals in Nederland)?
  • wat is er gebeurd met leningen en/of giften?
  • in hoeverre zijn de EU-landen in de huidige constellatie geschikt om gezamenlijk een munt te voeren. Met onderliggend: wat komt er echt uit een vergelijking van pensioenen, pensioenleeftijd, gewerkte jaren/dagen per persoon bij pensioenleeftijd, belastingmoraal en de andere factoren die worden genoemd als Noord en Zuid vergeleken worden. Dit voorkomt de populistische varianten hiervan.

Vervolgens zal moeten gewerkt aan gelijk(er) speelveld in die landen, en gewerkt worden aan hervormingen. Noord kan dan niet meer (of i.i.g. minder) kan zeggen dat het Zuiden zijn huishoudboekje niet op orde heeft. En ook kunnen die hervormingen gericht worden op het versterken van de omgeving waarin de Euro kan gedijen, waarbij de ongelijkheid tussen EU bedrijven en burgers hersteld moet worden (bedrijven profiteren meer).

Bij een volgende begroting maar ook een volgend crisis zal de afweging veel meer hierop gebaseerd moeten worden. Ten tijde van crisis moet er alleen wel ruimhartig gegeven worden, en dan precies waar het voor bedoeld is: crisissteun en geen structurele steun.

NB: En wat zou helpen: intercultureel communiceren; in alle andere landen van Europa denken mensen tijdens een vreselijke epidemie niet in termen van kasboekjes, maar in termen van steun aan partners!

We moeten ons de EU nog eigen maken

EU is nu nog van ‘Brussel’; zij moet nu eerst ons worden. De Europese identiteit die we natuurlijk hebben, gaan we onder woorden brengen, door elkaar eerst maar eens te leren kennen. Geen hooggespannen verwachtingen, maar gewoon doen wat je in elke relatie doet: ‘wie ben jij?’ en daarna ‘zullen we samen spelen’?

Als de EU meer is dan een economische eenheid, dan zullen er ook niet-bureaucratische of puur economische maatregelen genomen moeten worden. Wij stellen daarom voor een aantal opties te bespreken:

  • aanleggen Europese hogesnelheidslijnen met goedkope tickets, ook op minder winstgevende lijnen (NB: de EU is Ryanair en Easyjet eigenlijk veel dank verschuldigd voor het werk dat zij voor de EU gedaan hebben.)
  • instellen van buddy’s van twee landen die intensief gaan samenwerken, zodat de te grote EU wordt teruggebracht tot samenwerking tussen 2 landen en hun burgers
  • een webwinkel waarmee kleine lokale producenten binnen een paar dagen overal in Europa kunnen leveren aan winkels én particulieren
  • (digitale) EU tv-zenders en radiostations met cultuur, koken, toeristische informatie en muziek, die in alle landen gratis te bekijken en beluisteren zijn?
  • organiseren van EU wedstrijden en festivals voor theater, film, pop e.a.

Wat krijgen we: een EU waar burgers en bedrijven samenleven en samenwerken, niet via Brussel, maar direct. En dan zullen Europeanen zien dat er interessante culturen en concrete voordelen verborgen zitten achter de ruggen van de regeringsleiders.

Interne markt, arbeidsmigratie en solidariteit

Dit moeizame  ‘dossier’ is een goed voorbeeld van het functioneren van de EU democratie. Er worden verdragen gesloten zonder dat duidelijk is wat de implicaties zijn voor echte burgers. Als een Europeaan uit het ene land, stel Polen, in een ander land, stel Nederland, werk kan doen voor een lagere prijs per uur, dan beperkt hij in Nederland de mogelijkheden op werk. Nederlanders kunnen hetzelfde werk immers niet doen voor die lagere uurprijs. Dit was kennelijk niet te voorzien toen het verdrag werd gesloten. Er worden nu pogingen gedaan om deze fout te herstellen, maar het is duidelijk dat de Europeanen uit, stel Polen, daar niet op zitten te wachten.

Oost-Europese arbeidsmigranten <-> vluchtenmigranten

Deze Oost-Europeanen komen dus naar het rijkere West-Europa om hier te werken. Dat geldt ook het deel van de vluchtelingen dat economische motieven heeft om naar West-Europa door te reizen. Zij zouden ook in Oost-Europa kunnen stoppen met vluchten; daar zijn ze immers veilig. De Oost-Europese landen zouden moeten begrijpen dat deze vluchtelingen om precies dezelfde economische redenen naar West-Europa willen als hun eigen burgers. Tegelijkertijd willen zij zelf weinig vluchtelingen opnemen. Dit is in de EU min of meer geaccepteerd. De EC mompelt af en toe iets over boetes, maar dat is het. Gezien deze dubbele moraal van onze Oost-Europese broeders zou de EC veel harder moeten reageren. Dus: geen vluchtelingen, dan geen arbeidsmigratie en vrij-reizen. Juridisch gezien lastig, gezien de verdragen? Dan ligt een typisch Europese oplossing klaar: laten we er een verdragsbijlage voor opstellen.

Europees parlement

De regeringsleiders en de EC komen nog in het nieuws met hun bijeenkomsten en besluiten. Het is de EU parlementsleden aan te rekenen dat zij denken hun werk goed te kunnen doen zonder dat hun burgers weten wie zij zijn en wat ze doen. En vooral: wat onze stem en ons belastinggeld concreet opleveren. En wie daarop ook nog invloed heeft (lobbyisten).

Wat daarbij niet helpt zijn de aanhoudende verhalen over parlementsleden die familieleden en vrienden gunsten verlenen, veel te ruime onkostenvergoedingen hebben, al dan niet echt aanwezig zijn bij vergaderingen etc. Allemaal voer voor de ‘onderbuikers’. Het meest verbazingwekkend is misschien wel dat de EU parlementsleden hier zo weinig aan doen.

Verenigd Koninkrijk, Turkije en andere ‘randlanden’

Wij pleiten voor een EU in drie versies van commitment. Dit gaat van EU1 = alleen vrijhandel, EU2 = huidig tot EU3 = ‘federaal’. Het Verenigd Koninkrijk had dan bij de EU kunnen blijven, als buitenlid categorie EU1. Wel vrijhandel, wel vrij reizen en gelukkig geen stem meer in besluitvorming. Turkije kan alleen een formele economische partner worden, als het de democratie herstelt, de agressie beteugelt, de mensenrechten gaat naleven (Nederland en de EU onderschatten hun economisch/financiële onderhandelingspositie helaas t.o.v. Turkije).

Hanzelanden

Mocht de EU zo doorgaan, dan zou Nederland zelf, aanvankelijk aanvullend, intensievere samenwerking kunnen organiseren met het Verenigd Koninkrijk en de Scandinavische landen. Met deze landen hebben wij immers van oudsher de meeste overeenstemming in ontwikkeling en cultuur.

Internationaal – veiligheid & defensie

De EU kan zich veel krachtiger opstellen tegenover de VS, Rusland, Turkije, in het Midden-Oosten en China, dus ook de Amerikaanse tech bedrijven. Met een markt van ca. 450 miljoen burgers zijn we alleen al economisch een macht van formaat! En met het ‘Brussels-effect’ hebben we alleen daarom ook al veel invloed op normen en regelgeving buiten de EU.

Met China zal relatie besproken moeten worden inzake de diefstal intellectueel eigendom, te lage transporttarieven, duurzaamheid, politiek en hacken.

Marshallplan Oost- en Zuid-Europa; China rukt op

Er wordt jarenlang onderhandeld met landen over de hele wereld. Ondertussen wordt er veel te weinig energie gestoken in het samenwerken binnen de EU. Als de economische ongelijkheid tussen Noord en Oost/Zuid ooit moet verdwijnen, dan zullen we daar veel meer energie in moeten stoppen. Net als in 1945 zal het ook nu helpen om de band met EU-landen in de Russische schaduw verder te versterken. China maakt ondertussen gebruik van de zakelijke en korte termijn visie van de EU; zij hebben namelijk een langetermijnstrategie.

Europees (grens)leger voor grensbewaking en vluchtelingenstromen

Naast Nederland zelf zal ook de EU er niet aan ontkomen om meer aandacht en geld aan defensie te besteden. Dat was ook al het geval voor Trump de verkiezingen had gewonnen. De veiligheidsbelangen van veel EU-landen worden in een aantal deels overlappende instituties en samenwerkingsverbanden vertegenwoordigd (NAVO, OVSE e.a.), waar ook niet EU-landen lid van zijn. Bij een crisis zal het een hele kunst worden om daadkrachtig en proportioneel te reageren, gezien alle verschillende belangen. Dit wordt nu, zomer 2020, al duidelijk door de opstelling van Turkije t.o.v. Griekenland in de Middellandse Zee en de reactie van Frankrijk. Met het lidmaatschap van Turkije van de NATO, is de NATO dus maar deels geschikt voor de grensbewaking. En daarnaast hebben we nog het reguleren van de vluchtelingenstromen.

Wij zijn voor het versterken van de Europese grensbewaking, waarin douane, veiligheid en de professionele en humane afhandeling van vluchtelingenstromen samenkomen. Wat daarom hoe dan ook nodig is dat Frontex wordt uitgebouwd tot een volwaardig EU grensleger, dat de toegang kan bewaken zoals onze Marechaussee dat doet, maar waar nodig ook de eerste verdediging kan uitvoeren. Wij zijn daarnaast vele jarenlang niet solidair geweest met landen als Italië en Griekenland die de opvang op zich hebben genomen; daar ligt een schuld die nog vereffend moet worden.

Onderdeel van die grensbewaking is de gezamenlijke registratie, inclusief biometrische kenmerken, van alle vluchtelingen. Dit versnelt het vaststellen van de juiste identiteit en daarmee de procedure waar nodig. Daarnaast voorkomt het het shoppen in verschillende landen. Tenslotte kan het een instrument zijn bij het herkennen van potentiële terroristen, al dan niet op hun terugweg naar een Europees land.

Veiligheidsdiensten

Na een ramp wordt er altijd weer gesproken over meer samenwerking tussen de EU veiligheidsdiensten. Iets later hoor je daar niets meer van, terwijl we dan volgens sommige regeringsleiders nog steeds ‘in oorlog’ zijn met het terrorisme. Kennelijk is het behouden van de eigen toko belangrijker dan het optimaliseren van de gegevensuitwisseling om nieuwe terreurdaden te voorkomen.  Ook hierin tonen de Europese regeringsleiders en de Europese Commissie dat ze ons onvoldoende waarde geven voor onze stem. Toch zal dit proces versneld moeten worden.

Redactie

NB: dit item wordt nog aangevuld en verbeterd. Heeft u suggesties? Mailt u die dan naar info@partijhelder.nl.